انتخاب ژورنال مناسب برای سابمیت مقاله

 

 

انتخاب درست مجله داراي نقشي تعيين كننده در پذيرش يا رد مقاله و ميزان ارجاع به آن است. بدين منظور شناخت اجمالي از انواع مجلات ضروري است.


محتواي مجلات: تخصصي و عمومي
مجلات تخصصي در برابر مجلاتي قرار مي‌گيرند كه به لحاظ محتوايي در محدوده علوم زيست پزشكي حوزه خاصي را دربرنگرفته، تحت عنوان مجلات عمومي يا جنرال به آنها اشاره مي‌گردد. بعضي مجلات عمومي از اعتبار و پرستيژ زيادي برخوردار هستند و چاپ مقاله در آنها افتخار بزرگي محسوب مي‌شود.

مجلاتي همچون Nature و Science گرچه گستره وسيعتري از پزشكي را در بر مي‌گيرند اما متضمن مقالات زيادي نيز در حوزه علوم پزشكي هستند. چاپ مقاله در اين مجلات دشوار است.

نبايد از نظر دور داشت كه در حوزه مجلات عمومي، مجلاتي بويژه در سطح منطقه‌اي وجود دارند كه بعضي اوقات، چاپ مقاله در آنها ساده‌تر از چاپ مقاله در يك مجله تخصصي خواهد بود.

مقالاتي كه مشكلات بهداشتي مشترك ميان كشورهاي منطقه را مورد بحث قرار داده‌اند، براي مجله‌هاي عمومي همچون Eastern Mediterranean Health Journal و بولتن WHO مناسب هستند. هر دوي اين مجلات در مدلاين اندكس مي شوند.

پژوهشگران مجرب با مجلات معتبر درحوزه تخصصي خود آشنا هستند. براي مروري كلي بر فهرست مجله هاي موجود در مدلاين در حوزه تخصصي خود مي توانيد به آ‌درس اينترنتي ذيل مراجعه كنيد:
fttp://nlmpubs.nlm.nih.gov/online/lsiweb.pdf

در اين آدرس مجله‌ها هم بصورت تخصصي و هم بصورت كشوري دسته‌بندي شده‌اند.


جغرافياي مجلات: بين المللي، منطقه‌اي و ملي
مجلات بين‌المللي، منطقه‌اي و ملي براساس نمايه‌ شدن در اندكس‌هاي معتبر و طيف نويسندگان و خوانندگان تعيين مي‌گردند.


مجلات بين‌المللي
خوانندگان و نويسندگان در مجلات بين‌المللي از كشورهاي مختلف تشكيل مي‌گردد و در نمايه‌هاي معتبر و بانكهاي اطلاعاتي مهم همچون ايندكس مديكوس اندكس مي‌شوند. بيشتر اين مجلات، حوزه‌هاي تخصصي را در بر مي‌گيرند.


مجلات منطقه‌اي
معيارهاي منطقه‌اي بودن در سه عرصه نويسندگان مقالات، خوانندگان مجله، گروه سردبيري و مرورگران قابل تحليل است. متاسفانه در مجلات ايراني كمتر شاهد انتشار مقاله‌اي از پژوهشگران غيرايراني هستيم؛ مجموعه‌اي از علل عامل پيدايش چنين شرايطي مي‌باشد كه از آن ميان مي‌توان به محدوديت زبان فارسي (به عنوان زبان 80 درصد مجلات ايراني) در منطقه و جهان و عدم نمايه شدن مجلات ايراني در اندكسهاي معتبر اشاره كرد.

لازم به ذكر است كه يك مقاله خوب مي‌تواند شروعي موفق براي يك ارتباط طولاني با يك مجله منطقه‌اي يا بين‌المللي باشد.

شرايط خاص منطقه خاورميانه و حوزه مديترانه شرقي باعث نوعي همگرايي منطقه‌اي ميان مجلات شده است. در اين راستا طي دومين كنفرانس سردبيران مجلات پزشكي حوزه مديترانه شرقي در سال 2004 در رياض توافق شد انجمني با عنوان انجمن سردبيران مجلات پزشكي حوزه مديترانه شرقي(EMAME) ايجاد گردد. بهبود كيفي مجلات، ارتقاي سطح آگاهي سردبيران، تقويت اندكسهاي منطقه‌اي و پشتيباني از مجلات منطقه جهت نمايه شدن در اندكسهاي بين‌المللي مي‌تواند از مهمترين اهداف اين انجمن تلقي گردد.





مجله‌هاي ايراني: جايگاه بين‌المللي
روند نمايه شدن مجله‌هاي ايراني در اندكس‌هاي معتبر، با شتابي كندتر از مقالات پژوهشگران كشورمان حركت كرده است . اين معضل گريبانگير اكثر كشورهاي در حال توسعه مي‌باشد اما وضعيت مجلات ايراني در مقايسه با كشورهاي مشابه همچون مصر، پاكستان، تركيه و عربستان ضعيفتر بوده است. توفيق مجلات ايراني در صورت پذيرش در نمايه‌هاي معتبر بين‌المللي مي‌تواند سهم و جايگاه ايران را در توليد علم بنحو چشمگيري افزايش دهد.

يكي از راههاي ممكن براي تقويت مجلات داخلي براي نمايه شدن در اندكسهاي بين‌المللي، عضويت در نمايه‌هاي متوسط همچون ايندكس مديكوس مديترانه شرقي (IMEMR)، UK Extramed يا Index Copernicus است.

از سوي ديگر بانكهاي اطلاعاتي مقالات ايراني مانند Iranmedex (بصورت چكيده يا متن كامل) مراحل نخست تكامل خود را مي‌گذرانند. اين بانكهاي اطلاعاتي در افزايش ميزان ارجاع به مقالات ايراني در سطح كشوري و اجتناب از دوباره‌كاري در تحقيقات نقش مهمي را بر عهده دارند.

مجلات ايراني در راه ارتقاي جايگاه بين‌المللي خود طي سالهاي آينده بايد گام به گام به اشكالات و مشكلات متعددي فائق آيند.


مجله‌هاي ايراني: رويكردي داخلي
مجلات ايراني در سطح داخلي توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي - كميسيون نشريات علوم پزشكي، مورد ارزشيابي و اعتباربخشي قرار مي‌گيرند. بر اين اساس، مجلات به دو گروه داراي رتبه علمي - پژوهشي و فاقد آن تقسيم شده‌اند. اين رتبه ضمن تاثير بر اعتبار مجله، تعيين‌كننده دريافت امتيازات ويژه براي نويسندگان مقالات نيز هست.

در ارتباط با ساختار داخلي مجله براساس دستورالعمل كميسيون نشريات وزارت بهداشت، سردبيران كليه مجلات علمي - پژوهشي بايد هيات علمي و حداقل داراي رتبه دانشياري و مديران اجرايي نيز لازم است حداقل واجد مدرك كارشناسي باشند. مرورگران از ديگر اركان مجله هستند. توصيه مي‌شود در مجلات انگليسي زبان از داوران منطقه‌اي يا بين‌المللي استفاده شود. همچنين به نظر مي‌رسد براي پيدا كردن مخاطب و افزايش ميزان ارجاع، مجلات بايد بصورت تخصصي درآيند.

در يك جمع‌بندي كلي پيرامون وضعيت مجلات داخلي مي‌توان گفت مهمترين اصل در آينده بايد عنايت به وضعيت كيفي مجلات، اندكس شدن آنها در نمايه‌هاي بين‌المللي با رويكرد به تقويت نمايه‌هاي داخلي و منطقه‌اي همگام با افزايش تعداد مجلات باشد.


روشهاي انتخاب مجله
1) مشورت كنيد! استفاده از نظرات متخصصين مجرب و صاحب مقالات متعدد در بسياري از اوقات راهگشاست.
2) بخش مراجع مقاله خود را بازبيني كنيد! مجلات داراي ارجاع در مقاله شما، يك انتخاب خوب براي ارسال مقاله به آنهاست. مطالعه كنيد!
3) مجلات حوزه تخصصي و تحقيقاتي خود را بصورت مرتب مطالعه كنيد و مقاله خود را به مجله‌اي كه بهتر مي‌شناسيد ارسال كنيد.
4) به عامل تاثير (IF) مجلات و رتبه‌بندي و كلاس آنها دقت كنيد. در ادامه راجع به رتبه بندي مجلات بيشتر صحبت خواهيم كرد.
5) به ميزان مقالات منتشره ايراني در مجلات مورد نظر توجه كنيد!
6) به مخاطب مجله فكر كنيد! آيا يك آمار داخلي و ايراني مورد توجه خوانندگان يك مجله امريكايي قرار مي‌گيرد؟
7) مقالات منتشره را در شماره‌هاي اخير مجله بررسي كنيد! راهنماي مولفين مجلات مورد نظر را مطالعه كنيد. موضوع تحقيق شما در كانون توجه كدام مجله است؟
8) تصميم بگيريد! مجله عمومي يا تخصصي، پايه يا باليني؛ متد و محتواي مقاله، كيفيت و به روز بودن آن تعيين كننده است .
9) هوشيار باشيد! مجلاتي كه به تازگي منتشر شده اند هنوز بخوبي شناخته شده نيستند؛ و ميزان پذيرش بالاتري دارند. بويژه آنهايي را انتخاب كنيد كه از همان ابتدا در نمايه‌هاي معتبر اندكس مي‌شوند.
10) به نوبت انتشار مجله توجه كنيد! در شرايط مشابه مجله‌اي كه ماهيانه منتشر مي‌شود به مجله‌اي كه سه ماهانه يا شش ماهانه منتشر مي‌گردد ارجحيت دارد.
11) با مرور بر مجلات حوزه تخصصي خود 3 يا 4 مجله مناسبتر را در يك فهرست كوتاه جمع كنيد. در اين ميان مجله‌هاي عمومي را فراموش نكنيد.
12) به مقاله قبلي خود باز گرديد! مجله‌اي كه مقاله قبلي شما را چاپ كرده است مي‌تواند يك انتخاب خوب براي مقاله فعلي باشد.
13) در انتخاب مجله واقع بين باشيد! در آخر فراموش نكنيد: Publication is publication. اگر مجله اي كه انتخاب كرده ايد در SCI يا ايندكس مديكوس اندكس مي شود، هرچند IF پايين داشته باشد، در شروع، انتخاب مناسبي است.
14) ممكن است به نظر برسد مقالاتي كه در كنگره‌هاي بين المللي پذيرفته شده‌اند شانس بالاتري براي چاپ در مجلات معتبر دارند ولي عملا اينطور نيست؛ چرا كه كنگره‌ها اكثر مقالاتي را كه به دست آنها مي رسد حداقل جهت ارايه بصورت پوستر قبول مي كنند

 

 

منبع: